şu-Dinlenceyi (İş durdurmayı) kimler deldi?
“اَصْحَابَ السَّبْتِ”
(4:47).
“السَّبْتِ” Belirli bir kelimedir. şu/bu/o-Dinlenme olarak
çevrilebilir. “السبت”
Cumartesi günü için kullanılır.
Akadça: 𒊭𒉺𒌅 šapattu , se-bu-tu /sebûtu “ Ayın
orta günü ”, “Ayın Yedinci Günü”
𒌓𒌋𒐊𒄰 (UD.15.KAM /šapattu, šabattu “Durdurma günü”
İbranca: שבת ŞBT
“יום שבת” Cumartesi Günü
Yunanca: Σάββατο (Sábbato)
Suryanca: ܫܒܬܐ (šabbəṯā)
(שַׁבָּת),
(שבת): “שביתה”
sh'vitá, grev, Ateşkes gibi herhangi bir durma veya durdurma, Spesifik olarak,
bir işçi grevi, bir protesto biçimi olarak iş bırakma.
שַׁבָּת: šabbòṯ 'Şabat, Cumartesi' (Eski İbranice
šabbat)
שָׁבַת šòḇaṯ 'dinlenmek, durmak'
שָׁבוּעַ šòḇūaʽ
'hafta, yedi kişilik grup'
שֶׁבַע šέḇaʽ
'yedi'
σάββατον,
σάββατα 'Şabat, Cumartesi', aynı zamanda 'hafta'
'Hafta'
için daha yaygın kelime ἑβδομάς f'dir.
δὶς
τοῦ σαββάτου 'haftada iki kez' (Luka: 18:12)
“Şabat Günü'nü izleyen haftanın ilk günü, tan
yeri ağarırken, Mecdelli Meryem ile öbür Meryem mezarı görmeye gittiler. ”
(İncîl, Matta’ya Göre: 28: 1)
Eski Babilliler'in Şapatu adını verdikleri
dinlenme günleri vardı; ancak bu sadece ayda bir kere dolunay olduğunda
gerçekleşirdi ve Babilliler bunu şansızlık olarak nitelendirirlerdi.
Tevrât dışı uygulama olarak Şabat’a en eski
atıf “Yavne-Yam (יבנה ים)
ostracon” veya “Mesad Hashavyahu ostracon” olarak bilinen bir kanıttır (MÖ. 700
tahminen). Yavne-Yam , Amarna mektuplarında bahsedilen kıyı kenti Muḫḫazu (mHz)
olabilir. Bir liman kentidir. Yunanca: ὄστρακον
OSTRAKON , çoğul ὄστρακα ostraka, çömlek
anlamına gelen bir kelimedir.
Yazıtın türü tartışma konusudur ve farklı
bilim adamları tarafından bir mektup, yasal belge, bir krala veya onun astına
yönelik yargısız bir dilekçe ve hatta bir şiir olarak tanımlanmıştır.
http://www.kchanson.com/ANCDOCS/westsem/yavneh.html
Şabat
veya Sebt, Yahudilerin dinlenme günü olan “Cumartesi gününü” ifade eder. Yahudiler için Yehova
ile aralarındaki özel bir bağı temsil eder. İbranice "lişbot" (iş bırakma) kelimesinden gelir.
http://www.turkyahudileri.com/index.php/tr/yahudilik/108-sabat
Tevrât’ta Şabat (יום השׁבת/the sabbath day):
“Gök ve yer bütün öğeleriyle tamamlandı (1).
Yedinci güne (ביום השׁביעי)
gelindiğinde Tanrı yapmakta olduğu işi bitirdi. Yaptığı işten yedinci gün (ביום השׁביעי) yaptığı işi bıraktı (וישׁבת)
(2).” (Tevrât, Yaradılış: 2:1,2).
“Musa, "Artakalanı bugün yiyin"
dedi, "Çünkü bugün RAB için Şabat Günü'dür. Bugün dışarda ekmek
bulamayacaksınız (25). Altı gün ekmek toplayacaksınız, ama yedinci gün olan Şabat Günü ekmek bulunmayacak." (26). Yedinci gün
bazıları ekmek toplamak için dışarı çıktı, ama hiçbir şey bulamadılar (27). RAB
Musa'ya, "Ne zamana dek buyruklarıma ve yasalarıma uymayı
reddedeceksiniz?" dedi, (28). "Size Şabat Günü'nü verdim. Bunun için
altıncı gün size iki günlük ekmek veriyorum. Yedinci gün herkes neredeyse orada
kalsın, dışarı çıkmasın." (29). Böylece halk yedinci gün dinlendi (30).”
(Tevrât, Çıkış: 16:25-30).
“Şabat Günü'nü kutsal sayarak anımsa (8). Altı
gün çalışacak, bütün işlerini yapacaksın (9). Ama yedinci gün bana, Tanrın
RAB'be Şabat Günü olarak adanmıştır. O gün sen, oğlun, kızın, erkek ve kadın
kölen, hayvanların, aranızdaki yabancılar dahil, hiçbir iş yapmayacaksınız
(10). Çünkü ben, RAB yeri göğü, denizi ve bütün canlıları altı günde yarattım,
yedinci gün dinlendim. Bu yüzden Şabat Günü'nü kutsadım ve kutsal bir gün
olarak belirledim (11).” (Tevrât, Çıkış: 20:8-11).
“RAB
Musa'ya şöyle buyurdu: (12). “İsrailliler'e de ki, 'Şabat günlerimi kesinlikle
tutmalısınız. Çünkü o sizinle benim aramda kuşaklar boyu sürecek bir
belirtidir. Böylece anlayacaksınız ki, sizi kutsal kılan RAB benim (13). Şabat Günü'nü tutmalısınız, çünkü sizin için
kutsaldır. Kim onun kutsallığını bozarsa, kesinlikle öldürülmeli. O gün çalışan
herkes halkının arasından atılmalı (14). Altı gün çalışılacak; ama yedinci gün
RAB'be adanmış Şabat'tır, dinlenme günüdür. Şabat Günü çalışan herkes
kesinlikle öldürülmelidir (15). İsrailliler, sonsuza dek sürecek bir antlaşma
gereği olarak, Şabat Günü'nü kuşaklar boyu kutlamaya özen gösterecekler (16). ”
(Tevrât, Çıkış: 31:12-16).
“Musa bütün İsrail topluluğunu çağırarak,
“RAB'bin yapmanızı buyurduğu işler şunlardır” dedi, (1). “Altı gün
çalışacaksınız. Ama yedinci gün sizin için kutsal Şabat, RAB'be adanmış
dinlenme günü olacaktır. O gün çalışan herkes öldürülecektir (2). ” (Tevrât,
Çıkış: 35:1,2).
“O gün
Şabat'tır, sizin için dinlenme günüdür. İsteklerinizi denetleyeceksiniz. Bu
sürekli bir yasadır.” (Tevrât, Levililer: 16:31).
Yahudi
hukuku (halakha), acil bir şey, tıbbi ihtiyaç, hayati tehlike oluşturmadıkça,
Şabat'ta her türlü melahah (מְלָאכָה,
çoğul melakhoth ) yapılmasını yasaklamaktadır. Melakhah yaygın içinde
"iş" olarak çevrilmiştir. "etkinlik", “beceri” veya “işçilik"
olarakta çevrilebilir. 39 melakhah kategorisi vardır. 39 melakhota ek olarak, çeşitli nedenlerle
hahamlar tarafından ek faaliyetler yasaklandı.
İncîller (ܫܰܒ݁ܬ݂ܳ/σαββατον/Sabbatum/ السَّبْتِ);
“the sabbath day” (KJV)
“İsa
onlara şu karşılığı verdi: “Hanginizin bir koyunu olur da Şabat (ܒ݁ܫܰܒ݁ܬ݂ܳܐ )
çukura düşerse onu tutup çıkarmaz? İnsan koyundan çok daha değerlidir! Demek
ki, Şabat Günü iyilik yapmak Yasa'ya uygundur.” (İncil:
Matta’ya Göre: 12:11,12).
“Sonra havradakilere, “Kutsal Yasa'ya göre Şabat (ܒ݁ܫܰܒ݁ܬ݂ܳܐ )
iyilik yapmak mı doğru, kötülük yapmak mı? Can kurtarmak mı doğru, can almak
mı?” diye sordu. Onlardan ses çıkmadı” (İncil: Markos’a
Göre: 3:4).
“İsa
onlara, “Size sorayım” dedi, “Kutsal Yasa'ya göre Şabat (ܒ݁ܫܰܒ݁ܬ݂ܳܐ)
iyilik yapmak mı doğru, kötülük yapmak mı? Can kurtarmak mı doğru, öldürmek
mi?” (İncil: Luka’ya Göre: 6:9).
“Rab
ona şu karşılığı verdi: “Sizi ikiyüzlüler! Her biriniz Şabat (ܒ݁ܫܰܒ݁ܬ݂ܳܐ )
kendi öküzünü ya da eşeğini yemlikten çözüp suya götürmez mi?” (İncil: Luka’ya Göre: 13:15).
“O sıralarda, bir Şabat Günü İsa ekinler
arasından geçiyordu. Öğrencileri acıkınca başakları koparıp yemeye başladılar
(1). Bunu gören Ferisiler İsa'ya, "Bak, öğrencilerin Şabat’ta yasak olanı yapıyor" dediler (2). İsa
onlara, "Davut'la yanındakiler acıkınca Davut'un
ne yaptığını okumadınız mı?" diye sordu (3). “Tanrı'nın evine
girdi, kendisinin ve yanındakilerin yemesi yasak olan, ancak kâhinlerin
yiyebileceği adak ekmeklerini yedi (4). Ayrıca kâhinlerin her hafta tapınakta Şabat'la ilgili buyruğu çiğnedikleri halde suçlu
sayılmadıklarını Kutsal Yasa'da okumadınız mı? (5)” (İncîl, Matta’ya Göre:
12:1-5), Bak. Markos’a Göre İncîl: 2:23-28, Luka’ya Göre İncîl: 6:1-5).
“Sonra onlara, "İnsan Şabat için değil, Şabat insan
için yaratıldı" dedi (27). “Bu nedenle İnsanoğlu Şabat Günü'nün de
Rabbi'dir.” (İncîl, Markos’a Göre: 2:27,28).
“Orada
otuz sekiz yıldır hasta olan bir adam vardı (5). İsa hasta yatan bu adamı
görünce ve uzun zamandır bu durumda olduğunu anlayınca, "İyi olmak ister
misin?" diye sordu (6). Hasta şöyle yanıt verdi: "Efendim, su
çalkandığı zaman beni havuza indirecek kimsem yok, tam gireceğim an benden önce
başkası giriyor." (7). İsa ona, "Kalk, şilteni topla ve yürü"
dedi (8). Adam o anda iyileşti. Şiltesini toplayıp yürümeye başladı. O gün Şabat Günü (ܝܰܘܡܳܐ ܫܰܒ݁ܬ݂ܳܐ /yawmā šabbəṯā)'ydü. (9).
Bu yüzden Yahudi yetkililer iyileşen adama, "Bugün Şabat Günü" dediler, "Şilteni toplaman
yasaktır." (10). Ama adam onlara
şöyle yanıt verdi: "Beni iyileştiren kişi bana, 'Şilteni topla ve yürü' dedi."
(11). “Sana, 'Şilteni topla ve yürü' diyen adam kim?" diye sordular (12).
İyileşen adam ise O'nun kim olduğunu bilmiyordu. Orası kalabalıktı, İsa da
çekilip gitmişti (13). İsa daha sonra adamı tapınakta buldu. "Bak, iyi
oldun. Artık günah işleme de başına daha kötü bir şey gelmesin" dedi (14).
Adam gidip Yahudi yetkililere kendisini iyileştirenin İsa olduğunu bildirdi
(15). Şabat Günü böyle şeyler yaptığı için
İsa'ya zulmetmeye başladılar (16). Ama İsa onlara şu karşılığı verdi:
"Babam hâlâ çalışmaktadır, ben de çalışıyorum. ” (17).” (İncîl, Yuhanna’ya
Göre: 5:5-17).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder