Tubba Halkı

 “Tubba Halkı” ve Güney Arabistan Kral/yöneti ünvanları

 

“اَهُمْ خَيْرٌ اَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذٖينَ مِنْ قَبْلِهِمْ اَهْلَكْنَاهُمْ اِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمٖينَ” (44:37).

“وَاَصْحَابُ الْاَيْكَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍ كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعٖيدِ” (50:14).

 

Necâşî:

Güney Arabistan Krallarına Arabça “النجاشي”, Habeşçe “ንጉሥ” batı dillerinde “negus” denmiştir. Firavun, Kayser, Kisra gibi bir ünvandır.

Mısır Firavun’u

Pers/fars Kisra’sı (husrev’den Kesrô/Kôsrô suryanca)

Habeş Necâşi’si denir.

Tubba: “تبّع ” Habeşçe “ዐበተ” “𐤕𐤁𐤏”

𐩩𐩨𐩲 (Te-Be-‘Ayn) Güney Arabistan’da yine Krallık/yönetici ünvanı olarak kullanılmıştır. “Guldam” yakınlarında “yeha”da bulunan Bronz bir kazanda bu kullanıma denk gelinmiştir. M.Ö. Yedinci yüzyıla veya daha eskiye tarihlenmektedir.

Yeha (Etiyopya)

 

Tigray Bölgesi Yeha/yiha/yaha Tapınağı

ክልል ትግራይ, ትግራይ ክልል, kilil Tigrāy

Tapınak:

Yeha ይሐ yiḥa, 𐩥𐩢  HW; 𐩺𐩢𐩱  Yḥ'

Büyük Yeha Tapınağı (Etiyopya)

Dönem:

Güney Arab:    𐩩 ,𐩣, 𐩲 ,𐩵 Dʿmt (Dalet, Ayn, Mem, Taw).

Hebaşçe: ደዐመተ, D'MT , ዳዓማት Da'amat  veya ዳዕማት, Da'əmat MÖ. 980 - 400

Eritre ve Kuzey Etiyopya (Tigray Bölgesi).

Az sayıda yazıt ayakta kalmıştır.

Aksum Krallığından Önce sona eren bir krallıktır.

Yazıtın Çözümü

Latinize “tb’ krb/d-ysrn”

“Tubba ‘karib, Yasran

“Tubba” “Himyerliler” ile ilişkilendirilmiştir. Necâşî kullanımında daha eski olmalıdır.

Ptolemy Haritasında şu şekilde gösterilebilir;