Yahyâ’nın Öyküsü (7). Yahyâ'nın öldürülmesine giden yol ve kutsal yasa

 

   

Yahya(a)’ın hayatı İncîl’de: Müjde ve Doğumu: Luka’ya Göre: 1:1-25, 1:57,66, Hizmeti, işleri: Luka’ya Göre: 3:1-19, Matta’ya Göre: 3:1-12, Markos’a Göre: 1:1-8, Yuhanna’ya Göre: 1:19-28, İsa(a) vaftizi: Luka’ya Göre: 3:21,22, Matta’ya Göre: 3:13-17, Markos’a Göre: 1:9-11, Elçilerin İşleri: 7:18-35, 7:26-28, Matta’ya Göre: 11:2-19, Çilesi: Luka’ya Göre: 3:19-20

“Bütün bunlar Şeria Irmağı'nın ötesinde bulunan Beytanya'da, Yahya'nın vaftiz ettiği yerde oldu. (Yuhanna’ya Göre İncîl: 1:28).

“Tekrar Şeria Irmağı'nın karşı yakasına, Yahya'nın başlangıçta vaftiz ettiği yere gitti ve orada kaldı (Yuhanna’ya Göre İncîl: 10:40).

“Yahya da Salim yakınındaki Aynon'da vaftiz ediyordu. Çünkü orada bol su vardı. İnsanlar gelip vaftiz oluyorlardı.” (Yuhanna’ya Göre İncîl: 3:23).

Şeria Nehri ya da Ürdün Nehri veyâ Erden Nehri, Yardena (Ürdün), Mandenlerce (Sâbiîler) her vaftiz suyunun adı olmuştur. Bu İncîl’deki konumla aynıdır. Tam olarak yeri bilinmese de İncîl ve Sâbiî metinlerine göre Yahyâ’nın olası vaftiz ettiği konum şu şekilde olabilir;

 

Yahyâ’nın vaftiz ettiği bölge Hirodes Antipas’ın yönettiği bölgedir.

“Sezar Tiberius'un egemenliğinin on beşinci yılıydı. Yahudiye'de Pontius Pilatus valilik yapıyordu. Celile'yi Hirodes, İtureya ve Trahonitis bölgesini (τετραρχουντος) Hirodes'in kardeşi Filipus, Avilini'yi Lisanias yönetiyordu. ” (Luka’ya Göre İncîl: 3:1).

“O günlerde İsa'yla ilgili haberleri duyan bölge tetrarkı (τετραρχης) Hirodes, adamlarına, "Bu, Vaftizci Yahya'dır" dedi. "Ölümden dirildi. Olağanüstü güçlerin onda etkin olmasının nedeni budur.” (Matta’ya Göre İncîl: 14:1).

Paralarda görüldüğü gibi Luka ve Matta “Tetrarşi”ye vurgu yapar. Markos Hirodes’i “Kral Hirodes” (βασιλευς ηρωδης) olarak betimler doğrusu “kral değil”, “tetrark” olduğudur.

 

HPWΔΟΥ TETPAXOY

Paralarda yer alan Celile denizi'nin batı kıyılarında yer alan Tiberya kenti, Tiberius'un onuruna Hirodes Antipas tarafından isimlendirilmiştir.

 

Tiberya (Yunanca: Τιβεριάς İbranca: טבריה; Tverya; Arapça: طبرية; Ṭaberiyye, İngilizce: Tiberias), Şehir MS 20 yılında Herod Antipas tarafından kurulmuştur. Onun başkentidir.

 

 

Yahyâ’nın öldürülmesinin İncîl ve Josephus’a göre nedeni:

“Kutsal Yasa ve peygamberlerin devri Yahya'nın zamanına dek sürdü. O zamandan bu yana Tanrı'nın Egemenliği müjdeleniyor ve herkes oraya zorla girmeye çalışıyor” (Luka’ya Göre İncîl: 16:16).

Yahyâ, Herod Antipas’ı Nebat kralı IV. Aretas'ın kızı olan ilk karısını, kardeşi Hirodes I. Filip'in karısı Herodiya ile evlenmek için boşadığı için alenen eleştiriyordu (Mt 14 :1-5; Josephus Antik Eserler 18.5. 1).

Josephus bu olaya şöyle değinir;

“But Herodias, their sister, was married to Herod [Philip], the son of Herod the Great, who was born of Mariamne, the daughter of Simon the high priest, who had a daughter, Salome; after whose birth Herodias took upon her to confound the laws of our country, and divorced herself from her husband while he was alive, and was married to Herod [Antipas], her husband's brother by the father's side, he was tetrarch of Galilee; but her daughter Salome was married to Philip, the son of Herod, and tetrarch of Trachonitis; and as he died childless, Aristobulus, the son of Herod, the brother of Agrippa, married her;  ”

Yahyâ’nın Hirodes’in evliliğine Kutsal Yasa gereği karşı çıktığı İncîl'de vurgulanır; 

     “Hirodes, kardeşi Filipus'un karısı Hirodiya yüzünden Yahya'yı tutuklatmış, bağlatıp zindana attırmıştı (3).  Çünkü Yahya Hirodes'e, "O kadınla evlenmen Kutsal Yasa'ya aykırıdır" demişti (4)” (Matta’ya Göre İncîl: 14:3,4).

“Ne var ki bölgenin tetrarkı (τετραρχης) Hirodes, kardeşinin karısı Hirodiya'yla ilgili olayı ve kendi yapmış olduğu bütün kötülükleri yüzüne vuran Yahya'yı hapse attırarak kötülüklerine bir yenisini ekledi. ” (Luka’ya Göre İncîl: 3:19).

Bu Tevrât'a atıftır;

“Kardeşinin karısıyla cinsel ilişki kurmayacaksın. Çünkü o kardeşinin namusudur. ” (Tevrât, Levililer: 18:16).

“Kardeşinin karısıyla evlenen adam rezillik etmiş olur. Kardeşinin namusunu lekelemiştir. Çocuk sahibi olmayacaklardır. ” (Tevrât, Levililer: 20:21).

         İsa’nında İncîl’de benzer sözleri vardır;

 “Ben size şunu söyleyeyim, karısını fuhuştan başka bir nedenle boşayıp başkasıyla evlenen, zina etmiş olur. Boşanan kadınla evlenen de zina etmiş olur.” (Matta’ya Göre İncîl: 19:9).

 “İsa onlara, "Karısını boşayıp başkasıyla evlenen, karısına karşı zina etmiş olur" dedi (11). "Kocasını boşayıp başkasıyla evlenen kadın da zina etmiş olur (12). ” (Markos’a Göre İncîl: 10:11,12).

 İsa’nın ad vermese de Hirodes’in evliliğini eleştirdiğini, Hirodes Antipas’ın neden İsa ile Yahyâ arasında ilişki kurduğu belki bu şekilde açıklanabilir.

       “O günlerde İsa'yla ilgili haberleri duyan bölge tetrarkı (τετραρχης) Hirodes, adamlarına, "Bu, Vaftizci Yahya'dır" dedi. "Ölümden dirildi. Olağanüstü güçlerin onda etkin olmasının nedeni budur.” (Matta’ya Göre İncîl: 14:1).