10 Şubat 2022 Perşembe

Μαχοράβα (tapınak) Mekke’dir (5) Zambram veya Cidde Limanı

         Zambram veya Cidde Limanı

Nehir Macoraba’nın aşağısında mı?

Yukarısında mı?





Bir kez daha Ptolemy’nin sapmaları, yanlışlıklarına vurgu yapalım, enlem-boylam ile konum tespitinin Ptolemy’nin hatalarını tekrarlamak olacağının altını çizelim.

Yine bir örnek;

“Without entering into this discussion, it appears quite clearly that Ptolemy’s ‘errors’ might be corrected by a combination of a shift and a reduction factor.”

“A possible explanation is that Ptolemy erroneously chose to assimilate one degree of longitude with 500 stadia (as suggested by Marinus of Tyr), leading to a circumference of the earth of 180 000 stadia at the equator, instead of nearly 700 stadia (as suggested by Eratosthenes), leading to a circumference of 250 000 stadia at the equator. The latter yields a circumference of 39 375 km, if Egyptian stadia of 157.5 m are used, and this is very close to today’s accepted equatorial value of 40 075 km.”

https://www.ancientportsantiques.com/ancientmaps/

Yine sapmaları gösteren bir harita;



Çalışmaya aşağıdaki linkten ulaşılabilir;

http://www.e-perimetron.org/Vol_6_4/Isaksen.pdf

Ptolemy’nin sapmaları ile ilgili paylaşımları Cidde Limanı, wadi Fatima, Mekke (Macoraba) ile bitirelim.

ZAMBRAM/ZABRAM BASILEION/ZADRAMÈ

Ptolemy’nin Coğrafyasında (VI, 7, 5) “Zambram” ve Bizanslı Stephane’de, Ethnikasında (293) “Zadrame” şeklinde geçen bir yer vardır.

Bizanslı Stephanos (Στέφανος Βυζάντιος), Ethnica adlı önemli bir coğrafya sözlüğünün yazarıdır. I. Justinianus döneminde faaliyet gösterdiği muhtemel görünmektedir (6. Yüzyıl).

Zadrame: Ζαδράμη, βασίλειον τῶν Κιναιδοκολπιτῶν, περὶ οὗ ἐροῦμεν ἐν τῷ 'κ'. εἰσὶ δὲ ἔθνος τῆς εὐδαίμονος Ἀραβίας. Μαρκιανὸς ἐν περίπλῳ αὐτῆς Ζαδραμιτῶν [καὶ] Κιναιδοκολπιτῶν. τὸ ἐθνικὸν Ζαδραμαῖος.”

https://topostext.org/work/241  

Bugün Yenbu’ yaklaşık olarak Medine’ye paraleldir. Macoraba’ya paralel “Zambram” limanı Ptolemy’e göre hazırlanan haritalarda aşağıdaki gibidir;

 

Ptolemy (1478)

 



Bugünkü Konum

 




Ptolemy’de “Cinaedocolpitae” ayrıca “Monumentum Adulitanum”da Habeşçe ve Yunanca iki dilli yazıtta geçmektedir. Bu yazıt 6. yüzyıldan kalma bir Yunan gezgin keşiş olan Cosmas Indicopleustes tarafından yazıtın kopyalanmasıyla bilinmektedir.

“Cinaedocolpitae” bölgesi, Yenbu’ ve Cidde limanlarının olduğu yerdir. Yenbu’ Limanı Medine(Yesrib)’ye yakın Cidde Limanı ise Mekke(Macoraba)’yakın ve çok yaklaşık paraleldirler.

Qureyş kelimesinin Güney Arab dilinde, Tanrının "Saymanı" veya "Hazinecileri" anlamına geldiğini daha önce “qureyş’in izi” çalışmamızda değinmiş, sebetik yazıt örneklerini sunmuştuk

http://ridvancelikoz.blogspot.com/2021/10/qureysin-izi-2.html

 

Qureyş kelimesinin anlamı olan Tanrının “saymanı”, “hazinedar”ı ve “Macoraba(Mekke)”nın yine Güney Arab dilinde “Tapınak” anlamı arasında ilişki kurulabilir.

Macoraba(Tapınak)'nın Saymanları (Qurayş qabilesi)

9 Şubat 2022 Çarşamba

Μαχοράβα (tapınak) Mekke’dir (4) Harmuta (Yenbu'/yembu) Limanı nereye gitti?

 

MARINUS OF TYRE, Μαρῖνος ὁ Τύριος, Tire'li Marinus, M.S.  70-130.

 Tire'li Marinus, hayatının çoğunu Rodos'ta geçirdi. Matematiksel coğrafyacıların ilklerinden biriydi ve Ptolemy tarafından “Coğrafya Kılavuzu”nda bahsedildi.

“Μακοράβα”nın yeri Marinus’ta var mıydı? Bilemiyoruz, haritası yitik, Ptolemy’nin “Μακοράβα”nın yerini Marinus’tan kopya etmesi muhtemel, birincil kaynağı o. “Μακοράβα” Marinus’ta geçiyorsa, bu adı biraz daha yukarı çeker, bugün bunu bilme ihtimalimiz yok… Yine Marinus hakkında bilgilerde hayatının çoğunu Rodos’ta geçirdiği bilgisinin altını çizmek lazım…

Semûd, Charmuthas, Yenbu' Limanı;

Knidoslu Agatharchides (MÖ 140) “Erythrean Denizi”nde “Thamoundeni” diye adlandırdığı bir topluluktan bahsediyor,  






Ptolemy’e baktığımızda




 Bu şekilde bir adlandırılmış bir bölge var.

Bu adlandırma qur'an'da Semûd olarak geçer, Semûd (Thamud)'a yapılan en eski referans, Asur Kralı II. Sargon (سرجون الثاني),  Asurluların boyun eğdirdiği Doğu ve Orta Arabistan halklarından biri olduğunu söyleyen M.Ö. 715 tarihli bir yazıttır.

Sargon II (Asur Kralı. MÖ 722-MÖ 705 yılları arasında ülkeye hükmetti.) dönemine ait bir kitabede “Ta-mu-di” şeklinde bahsedilir.

Semûd’la ilgili daha geniş bilgi için bknz.

http://ridvancelikoz.blogspot.com/search?q=semud

Charmuthas, Charmute, "Sharm Yanbu":

Agatharchides aşağı doğru devam eder, Charmuthas diye andığı bir limandan bahseder.

"Harmuta Limanı" nereye gitti?

Diodorus (MÖ 90– MÖ 30 yaklaşık)'un kitabında da "bu limandan" "Charmuthas" olarak bahsedilir,  yine o, Arablardan "Thamoudēnoie" diye bahsediyor,  Thamūd yani Samûd/Semûd

 




 



Buraya kadar her şey güzel,

Agatharchides ve  Diodorus Liman'dan bahsediyor oysa  Ptolemy'de bu limandan bahsedilmiyor. 

Ptolemy (100-170)'de bu "liman" kayboluyor.

Nasıl kayboluyor demeyin, Ptolemy buradan hiç bahsetmiyor.

Bu olayı nasıl yorumlayalım? Liman Taşınmış olabilir mi?

Elbette ki hayır! Burası Yenbu' Limanı. Cevabını Strabon'a düşülen bir notta buluyoruz. (Strabon'un da Charmothas dediğine dikkat!);


    


Ptolemy Haritası üzerinde Harmuta'yı ( Lambia yani Yenbu’/ ينبع  veya Yambu) işaretlediğimizde, Yesrib (Medine) ve Macoraba (Mekke)'nin konumu;


           Aşağıda  Kadim Yenbu' Limanı;




         Modern Haritayla Ptolemy'e göre haritayı karşılaştırdığımızda yine sapma belirgindir;

            
             Bilgi için;  
      https://www.ancientportsantiques.com/a-few-ports/sharm-yanbu/

Μαχοράβα (tapınak) Mekke’dir (3) Μακοράβα'nın anlamı

 

“Μακοράβα”nın anlamı:

Plotemy:

Κλαύδιος Πτολεμαίος, Klaudios Ptolemaios veya Batlamyus veya Batlamyus el-Kalûzî (القلوذي), Batlamyus, iki önemli yapıtın yazarıdır: Almagest ve Coğrafya. O coğrafyasında “Arabia Felix” kısmında “Μακοράβα” yı konumlandırır.


 






Ad Grekçe olabilir mi?

Μακοράβα:

Μάκαρ, μάκαιρα, μάκαιρος: mutlu, mesut, bahtiyar, talihli, şanslı.

Μακαρία: mutluluk, saadet, bahtiyarlık, talih, şans.

Μακαδονία veya Μακαδωνία: Makedonia, Macedonia, hellas’ın kuzeyinden yer alan ve krallıkla yönetilen ülke gibi.

Ad İbranca olabilir mi?

Meccha+ rabba (Mekke+Rabba) Önerileride var (Samuel Bochart (öl. 1667)





 





 

ماكورابا: Şeklinde semitik kullanımı olabilir mi?











İbranca ad önerilmişse de Sebetik Güney Arabça “𐩣𐩫𐩧𐩨𐩬” MKRB “tapınak” anlamında gelmektedir. Bu anlam daha uygun gözükmektedir.

 

 

 

 

8 Şubat 2022 Salı

Μαχοράβα (tapınak) Mekke’dir (2). Enlem-Boylam mı? Yerleşim yerleri mi?

 

Enlem-Boylam mı?

Yerleşim Yerleri mi?

Uluğ bey’in Ptolemy(Batlamyus)’nin el-mecîstî(كتاب المجيسطي)sindeki “sapmaları” revize etmesi, düzeltip, yeni bir hesablama yapması "bilinen" bir şeydir. Ptolemy’nin el-Mecîstî Kitabında yazdığı ölçümleri, Uluğ bey peşinen doğru kabul edip, gözlemlerle, ölçümlerle, tekrar ele alıp, revize etmeseydi bunu başka biri yapacaktı.




Pascal Francois Joseph Gossellin (1751-1830) Eratosthenes, Strabo ve Ptolemy sistemlerini karşılaştırmış, revize etmiştir.



 

Sapmalardan ve revize etmeden ne amaçladığımızı aşağıdaki görsellerle anlatmaya çalıştık.

Arabistan’ın uydudan çekilmiş görüntüsü ile Ptoleym haritalarını karşılaştıran görseller seçkisi (farkı bul);



Ptolemy’nin enlem-boylamlarına göre hazırlanmış haritalar (Okuyucu Kolay Karşılaştırsın diye Uydu Fotolarıyla birlikte sunu);

 Resim 1:



 

Resim 2:

Resim 3:



 Resim 4:







Daha fazla uydu ve Ptolemy’e göre harita seçkisi paylaşılabilir, dikkatli bir okuyucu, haritalar ile uydu fotoğraflarının uyum sağlamadığını fark edecektir. Kolaylık olsun diye aşağıdaki resimlerde uyumsuzluğu veya sapmaları işaretledik;


























  Modern dönemde Ptolemy’deki sapmaları fark edip, Ptolemy’nin verdiği “koordinatlar” bugün tekrar gözden geçirilmektedir.

Bunlardan;

Alastair Strang’ın “The Analysis of Ptolemy's Geography” başlıklı 1998 tarihli makaledir.

Niklaas Görsch’ün; “Ptolemy’s Geography and the Tabulae modernae – A Comparison of Maps Using the Example of the Arabian Peninsula” başlıklı 2019 tarihli makalesidir. “Koordinatlar”ın yeniden yapılanması ile ilgilidir.

Diğeri;

Corey Abshire, Dmitri Gusev, Sergey Stafeyev’in; “Enhanced Mathematical Method for Visualizing Ptolemy’s Arabia in Modern GIS Tools” başlıklı 2016 tarihli makaleleridir. Bu makalede “Koordinatlar”ın yeniden yapılanması ile ilgilidir.

Bizim enlem-boylam değil de yerleşim yerlerine yoğunlaşmamızın nedeni çalışmalarda gösterilen sapmalardır, revize edilmiş çalışmalar üzerinden konum belirleme yapılacak ise buna bir itirazımız olmaz.

Sapmalar üzerine yapılmış ve yeniden düzenlenmiş bir harita şöyledir;




 





 

Her iki resimde Macoraba’nın Mekke ile aynı konumda olduğu görülecektir.

Karşı savlar, revizeler, öneriler;

https://www.academia.edu/.../Travelling_along_the_Silk...

https://www.academia.edu/.../The_Error_in_Longitude_in...

https://www.mpiwg-berlin.mpg.de/.../files/Preprints/P465.pdf

http://www.e-perimetron.org/Vol_11_1/Abshire%20et%20al.pdf

http://www.e-perimetron.org/Vol_15_1/Abshire_et_al.pdf

https://www.semanticscholar.org/.../1f89c6af9de29d514576e...

https://www.academia.edu/.../Of_paths_and_places_the...

 

 

6 Şubat 2022 Pazar

Μαχοράβα (tapınak) Mekke’dir (1).

 

Μαχοράβα (tapınak) Mekke’dir.

Macoraba ve Çevresi;

Ptolemy (Batlamyus) Macoraba’nın çevresinde dört/4 yerleşim yeri sayar,

Ptolemy’e göre bu yerleşim yerleri (konum/lokasyon) şöyledir;



Yunanca ve karşılıkları Μαχοράβα

Βαίβα/Baeba

Κάταρα/Catara

Γαράφα/Goeratha

Βιαβάνα/Biavanna

 



Ptolemy (Batlamyus)’ta konu edinilen yerleşimlerin harita üzerinde gösterilmesi;



 

Ptolemy (Batlamyus)’a daha yakından bakalım;



 

Yerleşim yerlerini çoğaltalım;

 






 

Yerleşim yerlerinin Ptolemy (Batlamyus)’un coğrafyasına göre Macoraba’nın üstünde ve altında konumlandırmasına göre küme/yığın oluşturduğumuzda aşağıdaki şekildeki gibi bir küme çıkmakta;


 

Ptolemy (Batlamyus)’ta konu edinilen yerleşim yerlerinin enlem-boylam üzerinden işaretlenmediğini, yerleşim yerleri üzerinden bir küme/yığın oluşturduğumuza dikkat edilmelidir, bunun nedeni Ptolemy (Batlamyus)’de sapmaların var olmasıdır.

 

Cibt ve Tâgût Kelimelerinin Habeşçe izleği

                                                          Cibt ve Tâgût Kelimelerinin Habeşçe izleği   “ اَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذٖينَ ا...