Bizans Tarihi Yazarları
İrfân
Şahîd’in eseri bölümlere ayrılmış birkaç kitâbtır.
Bizans Tarihi Yazarları
İrfân
Şahîd’in eseri bölümlere ayrılmış birkaç kitâbtır.
SURIYE'NIN ARAPLAR TARAFINDAN BOYUN
EĞDIRILMESININ BIR HESABI
İslâmî Dönem. Hâlid b. Velîd’in
azledilmesinden sonra Suriye valiliği ve başkumandanlığına tayin edilen Ebû
Ubeyde b. Cerrâh’ın emrindeki İslâm ordusu Kınnesrîn’in fethinden sonra Halep
üzerine yürüdü; öncü birliklerinin başında İyâz b. Ganm el-Fihrî bulunuyordu.
Şehir dışında Hâdıru Haleb denilen yerde yaşayan Tenûh ve diğer bazı Arap
kabileleri İyâz b. Ganm’a itaat arzettiler. Şehir halkı da kısa bir müddet sonra
canlarına, mallarına ve surlarla binalara dokunulmaması şartıyla aman
dilediler. İyâz b. Ganm, cizye vermeye râzı olmaları üzerine isteklerini kabul
etti ve kendileriyle bir antlaşma yaptı. Antlaşmanın Ebû Ubeyde tarafından da
onaylanmasından sonra (Belâzürî, Fütûh [Fayda], s. 209) müslümanlar Antakya
Kapısı’ndan şehre girdiler (16/637). https://islamansiklopedisi.org.tr/halep
Halep Kuşatması, Bizans kalesi ve Yarmuk Savaşı'ından sonra kuzey Levant'te kalan
Bizans'ın kalelerinden biri, 637 yılı Temmuz ve Ekim ayları arasında meydana
geldi.
MS
614: Persler Antakya'yı işgal etti.
MS 624: Persler Kutsal Haç'ı çaldı.
628 AD: Kutsal Haç bulundu (14 Eylül)
632 AD: Arabistan İslam tarafından fethedildi.
MS 636: Araplar Suriye ve
Filistin'i işgal etti.
638-746 AD: Emevi Hanedanı (Şam)
638 AD: Araplar Antakya'nın kontrolünü ele geçirdi.
https://www.maronite-heritage.com/Timeline.php
A
FRAGMENT ON THE ARAB INVASIONS
AN
ACCOUNT OF THE SUBJUGATION OF SYRIA BY THE ARABS
(from
a fragment of the Arab invasion on the Gospel flyleaf contained in the
Syriac Chronica Minora)
Ln.
2 …Muḥammad and…
Ln.
3 …the Priest, Mar Elia…
Ln.
4 …and they came…
Ln.
5 …and … and from…
Ln.
6 …strong … month…
Ln.
7 …and the Romans fled
Ln.
8 …and in January, the people of Ḥimṣ [Emesa] made an agreement for their lives
and a number of villages were laid waste by … Muḥammad … and a number of people
were slaughtered and captives were taken from Galilee up to Beit ZK…
Ln.
12 …and those Arabs camped next to…
Ln.
13 …and we saw everywhere…
Ln.
14 …and the olive oil which they brought and … for them. And on the
twenty
Ln.
15 sixth of May [N] went … cattle…
Ln.
16 …next to Ḥimṣ [Emesa] and pursued the Romans…
Ln.
17 …and …and on the tenth
Ln.
18 [of August] the Romans fled from near Damascus…
Ln.
19 a great number of [people], about ten thousand. And the following
Ln.
20 year the Romans came, on the twentieth of August, in the year n[ine hundred]
Ln.
21 [and forty] seven [= AD 636]; at Gabitha, there assembled…
Ln.
22 …Romans and many people were kil[led from among]
Ln.
23 the [R]omans, about fifty thousand…
Ln.
24 …in the year nine hundred and [forty and…]
Ln.
25 …to him…
(Trans.
Jack Tannous, 8/2012)
http://syri.ac/fragment-arab-invasions
Türkçe
bir eserde vekâyinâme ile ilgili şu bilgi yer almaktadır;
Yine
baknz
“Ortaçağ
İslâm Dünyasında Süryani Tarih Yazıcılığı”
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/402972
Metin Muhammed Nebî’nin 636’da yaşadığını ima
etse de bu kabul görmemiş ve tenkid edilmiştir, bir karıştırma söz konusudur.
Ömer (عمر)
H 4-M 625 (Medine).
" حكيم و
يومن بال عمر ابن ال بكر انا عمارة ابن حزم انا ميمون.. انا محمد بن عبد الله انا
مـ... بن عوسجة انا خلف انا سليمان الاصغر (الاحمر؟) انا.. انا سهل ابن.. انا معقل
الجهيني يا الله انا.. انا سعد بن معذ ....ابنء ....انا ...... انا على بن ابو طلب
مـ محمد يقبل الله عمر الله يفعل عمر بالمغفرة المومنون الحقى بالصلحين يجعل الله
عمر من اهل الجنة و ابوبكر بعمل المومنين
"
M. Hamidullah, "Some Arabic Inscriptions
Of Medinah Of The Early Years Of Hijrah", Islamic Culture, 1939, Volume XIII,
p. 438.
https://mdhamidullah.files.wordpress.com/2020/02/arabic-inscriptions-in-medinah.1939.pdf
Y. H. Safadi, Islamic Calligraphy, 1979,
Shambhala Publications, Inc.: Boulder (Colorado), p. 15.
https://archive.org/details/islamiccalligrap0000safa/page/14/mode/2up?view=theater
" أمسى وأصبح عمر وأبو بكر يتودعان (أي يتوبان ويتضرعان) إلى الله "
M.
Hamidullah, "Some Arabic Inscriptions Of Medinah Of The Early Years Of
Hijrah", Islamic Culture, 1939, Volume XIII, pp. 427-439.
https://mdhamidullah.files.wordpress.com/2020/02/arabic-inscriptions-in-medinah.1939.pdf
"
أشهد أن لا..... ا.. إله [إلا ا] لله وأشهد أن محمد
عبده [ورسولـ] ـه برحمتك يا الله لا إله إلا [هو علـ]ـي ا. عليه توكلت وهو رب
العرش العظيم
"
M. Hamidullah, "Some Arabic Inscriptions
Of Medinah Of The Early Years Of Hijrah", Islamic Culture, 1939, Volume
XIII, pp. 427-439.
https://mdhamidullah.files.wordpress.com/2020/02/arabic-inscriptions-in-medinah.1939.pdf
F. Imbert, "Graffiti Arabes De Cnide Et De Kos: Premières Traces Épigraphiques De La Conquête Musulmane En Mer Égée", Travaux Et Mémoires, 2013, Volume 17, pp. 757-758.
yine bknz.
Zuheyr Yazıtı (The Inscription of Zuhayr/ نقش زهير /Naqš Zuhayr):
http://www.jstor.com/stable/20182074
Hebron Dağı'ndaki Nuba köyünün ortasındaki mescidin Kitabesi
Hebron Dağı'ndaki Nuba köyünün ortasındaki
mescidde, Kûfi yazının işlendiği kireçtaşı blok, mescidin mihrabının üzerinde
durur, mihrap Mekke'yi gösterir ve şöyle der: "Rahman ve Rahim olan
Allah'ın adıyla, bu bölge, Nuba ve tüm sınırları ve tüm çevresi Müminlerin Emiri
Ömer ibn el-Hattab tarafından Allah'ın izzeti için vakfedildiği üzere
Beytü'l-Makdis Kayası'na ve Mescid-i Aksa'ya bir bağıştır.Rahmân ve Rahîm olan
Allah'ın adıyla.
Yazıt, Râşid Halifeler döneminin sonunda,
özellikle Halife Ali bin Ebi Talib döneminde gelişen yumuşak Kûfi yazıdaki
yazının geliştirilmesinden önce basit Kufi yazısıyla gelişmiş bir yazı modelini
temsil ediyor. Yazıt MS 660 yılından daha eskidir.
Ali ve Muawiye çatışmasının dış tanığı
“Ali Sıffın Savaşı'ndan dört yıl
sonra (661'de) Haricîler tarafından öldürülünce Muawiye'nin önünde halifeliğini
ilan etmesi için hiçbir engel kalmadı.”
Maruni Chronicle’de Ali Muawiye
çatışması, Sıffine dolaylı gönderme, bilgiler biraz eksik ve tartışılır. Yine
de Ali ve Muawiye arasında geçen ve Muawiyenin halifeliğinin altının çizildiği
vakâyinâme, 664'ten kısa bir süre sonra tamamlanan Süryanice dilinde anonim bir
yıllıktır. Yazarının bir Maruni olduğu anlaşıldığı için bu adı almıştır. Bugün
sadece Londra'da, British Library Add'de bulunan tek bir hasarlı 8. veya 9.
yüzyıl el yazmasında hayatta kalmıştır .
AG 969 [658 CE] ...Mu'awiya, Hudhayfa, his sister's son, and
Mu'awiya gave orders that he be put to death. 'Ali,
too, threatened to go up once again against Mu'awiya, but they struck him while
he was at prayer in al-Hira and killed him. Mu'awiya then went down to
al-Hira where all the Arab forces proffered their right hands to him, whereupon
he returned to Damascus.
AG 970 [June 659] [There was an earthquake in Palestine.] In the
same month the bishops of the Jacobites — Theodore and Sabukht — came to
Damascus and held an inquiry into the Faith with the Maronites in the presence
of Mu'awiya. When the Jacobites were defeated, Mu'awiya ordered them to pay
20,000 denarii and commanded them to be silent. Thus there arose the custom
that the Jacobite bishops should pay that sum of gold every year to Mu'awiya,
so that he would not withdraw his protection [lit. "loose his hand upon
them"] and let them be persecuted by the members of the Church. The person
called "Patriarch" by the Jacobites fixed the financial burden that
all the converts of monks and nuns should contribute each year to the payment
in gold and he did the same with all the adherents of his faith. He bequeathed
his estate to Mu'awiya so that out of fear of that man all the Jacobites would
be obedient to him. [There was another earthquake.]
AG 971 [660] many Arabs gathered
at Jerusalem and made Mu'awiya king and he went up and sat down on Golgotha; he
prayed there and went to Gethsemane and went down to the tomb of the blessed
Mary to pray in it. In those days when the Arabs were gathered there with
Mu'awiya, there was an earthquake. [Much of Jericho fell, as well as many
nearby churches and monasteries.] In July of the same year the emirs and many
Arabs gathered and gave their allegiance to Mu'awiya. Then an order went out
that he should be proclaimed king in all the villages and cities of his
dominion and that they should make acclamations and invocations to him.
Mu'awiya also minted gold and silver, but it was not accepted because there was
no cross on it. Furthermore, Mu'awiya did not wear a crown like other kings in
the world. He placed his throne in Damascus and refused to go to Muhammad's
throne.
AG 972 [661] ... When Mu'awiya had acquired the power to
which he had aimed and was at peace from the wars of his people, he broke the
pact with the Romans and refused to accept peace from them any longer. Rather
he said, "If the Romans want peace, let them surrender their weapons and
pay gzîtâ"
Kitâb için;
https://archive.org/details/chronicaminora0000unse/page/54/mode/2up
Suryanca metin ilave edilecek
Theofanis’i hesaba çekmek
Güney İsrail, Timna Vadisi Kitabesi (Eski Bakır Madeni, Tevrât'ta atıf var)
Nasıl Okunmalı?
معاوية بن أبي سفيان
Muâviye, 17’de (638) Ömer tarafından önce
Ürdün, ertesi yıl Dımaşk valiliğine tayin edildi. Hicri
19 (640) yılından sonra halifenin emriyle Filistin’in sahil
şehirlerinden Kaysâriye, Askalân ve Trablusşam’ı aldı, sahillere karakollar
kurup asker yerleştirdi. (Hilafeti 661-680)
Yazıttaki Hicri 38
senesi Miladi 660 tarihine denk geliyor.
Muaviye, kardeşi Yezid'in 640'ta vefatı üzerine Ömer bin Hattab tarafından Şam
valiliğine atandı. Osman bin Affan zamanında valiliği sırasında Suriye'nin
tamamını yönetimi altına aldı. Yöre ahalisi ve askeri üstünde dikkate değer
şekilde etki sahibi oldu. Yavaş–yavaş kendi devletinin alt yapısını oluşturmaya başladı. 647 yılına gelindiğinde Bizans'ın
saldırılarına dayanabilecek güçte bir ordu oluşturmuştu. Ardından 649'da
Kıbrıs'ı ve 654'te Rodos'u aldı. 655 yılında Likya açıklarında Bizans
donanmasını ağır bir yenilgiye uğrattı. Aynı süre içinde Anadolu'ya
defalarca sefere çıkıldı.
Mu'aviye'nin (H. 40-61) İbn Amir'i görevden
almasına ilişkin kurşun mühür, yak. 664. Abdullah,
Muâviye tarafından Kufe’ye vali tayin edilmiş fakat bir müddet sonra bu
görevden alınmıştır. Babası Amr bin As'ın ölümü üzerine Mısır’a vali tayin
edilmişse de bu görevde de uzun süre kalmamıştır.
مما امر به
امير المومنين
معاويه بعزل ا
لامير عبد الله بن عا
مر منولايته في
الصره
Oysa bu bilgi doğru değildir. Muaviye 661’de Halife
olmuştur. Dikkat edilirse vakayinamenin İngilizce baskınında dipnotlarda bu
bilgiler düzeltilmiştir.
bknz
https://kupdf.net/download/chronicle-of-theophanes-the-confessor-t_58b3e7796454a73806b1e8dd_pdf
“Ben
Zuheyr, Ömer'in 24 ( أربع وعشرين)
yılındaki ölüm tarihini (Hicri) yazdım”.
Halife
Ömer bin el-Hattab 23 Hicri yılı öldü ve ertesi gün yeni yıl 24 Hicri (MS 644'e
tekabül eden) Muharrem'in ilk gününde toprağa verildi.
Kudüs'ün teslim tarihi tartışmalıdır. Olaylar zamanından daha yakın veya daha uzak yüzyıllara ait kronikler gibi birincil kaynaklar 638 yılını sunar, örneğin Edessa'lı Theophilus (695–785); veya 636, 636/37 ve 637. Akademik ikincil kaynaklar 638'i tercih etme eğilimindedir.
Oysa Theofanis daha erken bir
tarih vermektedir.
Theofanis’in verdiği tarihler
dışında adlar ve olaylar örtüşmektedir.
Theofanis 634’ta Ömeri gösterirken, Muhammed Nebî Doctrina Jacobi’de ad verilmeden anılmaktadır. Ad verilmeden de anılsa Muhammed Nebî'ye ilk dış kaynak atfıdır.
Doctrina Jacobi Nuper Baptizati; 634-640
yılları arasında yazılmış ve Yahudi karşıtı bir belgedir.
Metinde Yahudilikten Hıristiyanlığa geçmiş
biriyle Yahudiler konuşurken “Sarakenlerin [Arapların] arasından çıkmış bir
"kandırıcı", "sahte" peygamberden -adı verilmeden- söz
ediliyor.
““When [i.e. Sergius]
Kandidatos was killed by the Sarasins, I was in Caesarea ... and they were
saying: Kandidatos [i.e. Sergius] was killed! And we, the Hebrews, were
extremely happy. They were saying hat the Prophet appeared, accompanying the
Sarasins, and that he predicted the coming of Christ Messiah who was to come.””
“Πίστευσον τῷ Θεῷ, κύρι Ἰάκωβε, ὅτι ἐὰν
πιάσουσί με οἱ Ἰουδαῖοι καὶ οἱ Σαρακηνοὶ καὶ κομμάτια κομμάτια κατακόψουσι τὸ σῶμά
μου , οὐ μὴ ἀρνήσομαι τὸν Χριστὸν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ .”
Doctrina Jacobi nuper vaftizati, ed.
ve trans. V. Déroche, V, 16, 209: “
Ὅτε γὰρ ἐσφάγη ὁ ‹Σέργιος› Κανδιδάτος ὑπὸ τῶν Σαρακηνῶν, εἰς Καισάρειαν ἤμηλο
... Καὶ ἔσχαμεν οἱ Ἰουδαῖοι χαρὰν μεγάλην. Καὶ λέγουσιν ὅτι ὁ προφήτης νέφανη ἐρχόμενος
μετὰ τῶν Σαρακηνῶν καὶ κηρύσσει τὴν ἔλευσσει τὴν ἔλευσσει τὴν ἔλευσσει τὴν ἔλευσνιν
μτολενος μετὰ τῶν ἐρχνἨατιομολενέματιολενέατιολυκηματινῦολετὰματῶνῦμολυμὶομα ”
Baknz.
http://andrewjacobs.org/translations/doctrina.html
Doctrina Jacobi’de konu edinilen Dâsin savaşıdır
(داثن), (Bizans)
Roma İmparatorluğu'nun Filistin'i İranlılardan geri almasından beş yıldan kısa
bir süre sonra, 4 Şubat 634'te Müslüman Araplar , Gazze
yakınlarındaki bir köy olan Dâsin Savaşı'nda Sergius komutasındaki Bizans
ordusunu yendiler. Sergius'un
kendisi öldürüldü. Müslümanların zaferi yerel Yahudiler tarafından kutlandı. Amr ibn el-As komutandır ve halife Ebu Bekir'dir.
Saracens’ler konu edinilen Arablar’dır. Saracens
konusu başka bir yazını konusu olabilir.
Cibt ve Tâgût Kelimelerinin Habeşçe izleği “ اَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذٖينَ ا...