10 Mart 2022 Perşembe

Dış Kanıt ve Tanıklarla Tarih İnşa etmek (7) Bizans Tarihçileri

 

Bizans Tarihi Yazarları






























             Bilgi için; https://archive.org/details/DTIC_ADA494014
















                 İrfân Şahîd’in eseri bölümlere ayrılmış birkaç kitâbtır.






           



8 Mart 2022 Salı

Dış Kanıt ve Tanıklarla Tarih İnşa etmek (6) Marunî Kroniği

 

 

SURIYE'NIN ARAPLAR TARAFINDAN BOYUN EĞDIRILMESININ BIR HESABI

İslâmî Dönem. Hâlid b. Velîd’in azledilmesinden sonra Suriye valiliği ve başkumandanlığına tayin edilen Ebû Ubeyde b. Cerrâh’ın emrindeki İslâm ordusu Kınnesrîn’in fethinden sonra Halep üzerine yürüdü; öncü birliklerinin başında İyâz b. Ganm el-Fihrî bulunuyordu. Şehir dışında Hâdıru Haleb denilen yerde yaşayan Tenûh ve diğer bazı Arap kabileleri İyâz b. Ganm’a itaat arzettiler. Şehir halkı da kısa bir müddet sonra canlarına, mallarına ve surlarla binalara dokunulmaması şartıyla aman dilediler. İyâz b. Ganm, cizye vermeye râzı olmaları üzerine isteklerini kabul etti ve kendileriyle bir antlaşma yaptı. Antlaşmanın Ebû Ubeyde tarafından da onaylanmasından sonra (Belâzürî, Fütûh [Fayda], s. 209) müslümanlar Antakya Kapısı’ndan şehre girdiler (16/637). https://islamansiklopedisi.org.tr/halep

Halep Kuşatması, Bizans kalesi ve Yarmuk Savaşı'ından sonra kuzey Levant'te kalan Bizans'ın kalelerinden biri, 637 yılı Temmuz ve Ekim ayları arasında meydana geldi.

MS 614: Persler Antakya'yı işgal etti.

 MS 624: Persler Kutsal Haç'ı çaldı.

 628 AD: Kutsal Haç bulundu (14 Eylül)

 632 AD: Arabistan İslam tarafından fethedildi.

 MS 636: Araplar Suriye ve Filistin'i işgal etti.

 638-746 AD: Emevi Hanedanı (Şam)

  638 AD: Araplar Antakya'nın kontrolünü ele geçirdi.

https://www.maronite-heritage.com/Timeline.php 


















A FRAGMENT ON THE ARAB INVASIONS

AN ACCOUNT OF THE SUBJUGATION OF SYRIA BY THE ARABS

(from a fragment of the Arab invasion on the Gospel flyleaf contained in the Syriac Chronica Minora)

 

Ln. 2 …Muḥammad and…

Ln. 3 …the Priest, Mar Elia…

Ln. 4 …and they came…

Ln. 5 …and … and from…

Ln. 6 …strong … month…

Ln. 7 …and the Romans fled

Ln. 8 …and in January, the people of Ḥimṣ [Emesa] made an agreement for their lives and a number of villages were laid waste by … Muḥammad … and a number of people were slaughtered and captives were taken from Galilee up to Beit ZK…

Ln. 12 …and those Arabs camped next to…

Ln. 13 …and we saw everywhere…

Ln. 14 …and the olive oil which they brought and … for them.  And on the twenty

Ln. 15 sixth of May [N] went … cattle…

Ln. 16 …next to Ḥimṣ [Emesa] and pursued the Romans…

Ln. 17 …and …and on the tenth

Ln. 18 [of August] the Romans fled from near Damascus…

Ln. 19 a great number of [people], about ten thousand. And the following

Ln. 20 year the Romans came, on the twentieth of August, in the year n[ine hundred]

Ln. 21 [and forty] seven [= AD 636]; at Gabitha, there assembled…

Ln. 22 …Romans and many people were kil[led from among]

Ln. 23 the [R]omans, about fifty thousand…

Ln. 24 …in the year nine hundred and [forty and…]

Ln. 25 …to him…

 

(Trans. Jack Tannous, 8/2012)

http://syri.ac/fragment-arab-invasions

 

Türkçe bir eserde vekâyinâme ile ilgili şu bilgi yer almaktadır;




Yine baknz

Ortaçağ İslâm Dünyasında Süryani Tarih Yazıcılığı

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/402972



Metin Muhammed Nebî’nin 636’da yaşadığını ima etse de bu kabul görmemiş ve tenkid edilmiştir, bir karıştırma söz konusudur.




 

 

 

 

7 Mart 2022 Pazartesi

Dış Kanıt ve Tanıklarla Tarih İnşa etmek (5) Ömer b. el-Hattâb, Hulefâ-yi Râşidîn’in ikincisi (634-644).

 

Ömer (عمر)

 



H 4-M 625 (Medine).

 

" حكيم و يومن بال عمر ابن ال بكر انا عمارة ابن حزم انا ميمون.. انا محمد بن عبد الله انا مـ... بن عوسجة انا خلف انا سليمان الاصغر (الاحمر؟) انا.. انا سهل ابن.. انا معقل الجهيني يا الله انا.. انا سعد بن معذ ....ابنء ....انا ...... انا على بن ابو طلب مـ محمد يقبل الله عمر الله يفعل عمر بالمغفرة المومنون الحقى بالصلحين يجعل الله عمر من اهل الجنة و ابوبكر بعمل المومنين "

 

 M. Hamidullah, "Some Arabic Inscriptions Of Medinah Of The Early Years Of Hijrah", Islamic Culture, 1939, Volume XIII, p. 438.

https://mdhamidullah.files.wordpress.com/2020/02/arabic-inscriptions-in-medinah.1939.pdf



Y. H. Safadi, Islamic Calligraphy, 1979, Shambhala Publications, Inc.: Boulder (Colorado), p. 15.

https://archive.org/details/islamiccalligrap0000safa/page/14/mode/2up?view=theater

http://www.islamicmanuscripts.info/reference/books/Safadi-1978-Calligraphy/Safadi-1978-Calligraphy-000-017.pdf

 


" أمسى وأصبح عمر وأبو بكر يتودعان (أي يتوبان ويتضرعان) إلى الله "

 

M. Hamidullah, "Some Arabic Inscriptions Of Medinah Of The Early Years Of Hijrah", Islamic Culture, 1939, Volume XIII, pp. 427-439.

https://mdhamidullah.files.wordpress.com/2020/02/arabic-inscriptions-in-medinah.1939.pdf




 

" أشهد أن لا..... ا.. إله [إلا ا] لله وأشهد أن محمد عبده [ورسولـ] ـه برحمتك يا الله لا إله إلا [هو علـ]ـي ا. عليه توكلت وهو رب العرش العظيم "

 

M. Hamidullah, "Some Arabic Inscriptions Of Medinah Of The Early Years Of Hijrah", Islamic Culture, 1939, Volume XIII, pp. 427-439.

https://mdhamidullah.files.wordpress.com/2020/02/arabic-inscriptions-in-medinah.1939.pdf

F. Imbert, "Graffiti Arabes De Cnide Et De Kos: Premières Traces Épigraphiques De La Conquête Musulmane En Mer Égée", Travaux Et Mémoires, 2013, Volume 17, pp. 757-758.

https://www.academia.edu/30937076/Graffiti_arabes_de_Cnide_et_de_Kos_premi%C3%A8res_traces_%C3%A9pigraphiques_de_la_conqu%C3%AAte_musulmane_en_mer_Eg%C3%A9e

yine bknz.

https://www.academia.edu/9939415/Califes_princes_et_compagnons_dans_les_graffiti_du_d%C3%A9but_de_lIslam



https://www.academia.edu/30937312/Note_%C3%A9pigraphique_sur_la_d%C3%A9couverte_r%C3%A9cente_de_graffiti_arabes_mentionnant_le_calife_%CA%BFUmar_b_al_%E1%B8%AAa%E1%B9%AD%E1%B9%AD%C4%81b_Najr%C3%A2n_Arabie_Saoudite_

Zuheyr Yazıtı (The Inscription of Zuhayr/ نقش زهير /Naqš Zuhayr):





            http://www.jstor.com/stable/20182074 


           Hebron Dağı'ndaki Nuba köyünün ortasındaki mescidin Kitabesi




 


 


Hebron Dağı'ndaki Nuba köyünün ortasındaki mescidde, Kûfi yazının işlendiği kireçtaşı blok, mescidin mihrabının üzerinde durur, mihrap Mekke'yi gösterir ve şöyle der: "Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla, bu bölge, Nuba ve tüm sınırları ve tüm çevresi Müminlerin Emiri Ömer ibn el-Hattab tarafından Allah'ın izzeti için vakfedildiği üzere Beytü'l-Makdis Kayası'na ve Mescid-i Aksa'ya bir bağıştır.Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla.

https://www.timesofisrael.com/centuries-before-trying-to-deny-it-muslims-carved-jewish-link-to-jerusalem-into-mosque/

 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/612306

 

Yazıt, Râşid Halifeler döneminin sonunda, özellikle Halife Ali bin Ebi Talib döneminde gelişen yumuşak Kûfi yazıdaki yazının geliştirilmesinden önce basit Kufi yazısıyla gelişmiş bir yazı modelini temsil ediyor. Yazıt MS 660 yılından daha eskidir.


6 Mart 2022 Pazar

Dış Kanıt ve Tanıklarla Tarih İnşa etmek (4)

 

Ali ve Muawiye çatışmasının dış tanığı

“Ali Sıffın Savaşı'ndan dört yıl sonra (661'de) Haricîler tarafından öldürülünce Muawiye'nin önünde halifeliğini ilan etmesi için hiçbir engel kalmadı.”

Maruni Chronicle’de Ali Muawiye çatışması, Sıffine dolaylı gönderme, bilgiler biraz eksik ve tartışılır. Yine de Ali ve Muawiye arasında geçen ve Muawiyenin halifeliğinin altının çizildiği vakâyinâme, 664'ten kısa bir süre sonra tamamlanan Süryanice dilinde anonim bir yıllıktır. Yazarının bir Maruni olduğu anlaşıldığı için bu adı almıştır. Bugün sadece Londra'da, British Library Add'de bulunan tek bir hasarlı 8. veya 9. yüzyıl el yazmasında hayatta kalmıştır .

AG 969 [658 CE] ...Mu'awiya, Hudhayfa, his sister's son, and Mu'awiya gave orders that he be put to death. 'Ali, too, threatened to go up once again against Mu'awiya, but they struck him while he was at prayer in al-Hira and killed him. Mu'awiya then went down to al-Hira where all the Arab forces proffered their right hands to him, whereupon he returned to Damascus.

AG 970 [June 659] [There was an earthquake in Palestine.] In the same month the bishops of the Jacobites — Theodore and Sabukht — came to Damascus and held an inquiry into the Faith with the Maronites in the presence of Mu'awiya. When the Jacobites were defeated, Mu'awiya ordered them to pay 20,000 denarii and commanded them to be silent. Thus there arose the custom that the Jacobite bishops should pay that sum of gold every year to Mu'awiya, so that he would not withdraw his protection [lit. "loose his hand upon them"] and let them be persecuted by the members of the Church. The person called "Patriarch" by the Jacobites fixed the financial burden that all the converts of monks and nuns should contribute each year to the payment in gold and he did the same with all the adherents of his faith. He bequeathed his estate to Mu'awiya so that out of fear of that man all the Jacobites would be obedient to him. [There was another earthquake.]

AG 971 [660] many Arabs gathered at Jerusalem and made Mu'awiya king and he went up and sat down on Golgotha; he prayed there and went to Gethsemane and went down to the tomb of the blessed Mary to pray in it. In those days when the Arabs were gathered there with Mu'awiya, there was an earthquake. [Much of Jericho fell, as well as many nearby churches and monasteries.] In July of the same year the emirs and many Arabs gathered and gave their allegiance to Mu'awiya. Then an order went out that he should be proclaimed king in all the villages and cities of his dominion and that they should make acclamations and invocations to him. Mu'awiya also minted gold and silver, but it was not accepted because there was no cross on it. Furthermore, Mu'awiya did not wear a crown like other kings in the world. He placed his throne in Damascus and refused to go to Muhammad's throne.

AG 972 [661] ... When Mu'awiya had acquired the power to which he had aimed and was at peace from the wars of his people, he broke the pact with the Romans and refused to accept peace from them any longer. Rather he said, "If the Romans want peace, let them surrender their weapons and pay gzîtâ"





5 Mart 2022 Cumartesi

Dış Kanıt ve Tanıklarla Tarih İnşa etmek (3).

 

Theofanis’i hesaba çekmek

Güney İsrail, Timna Vadisi Kitabesi (Eski Bakır Madeni, Tevrât'ta atıf var)

Nasıl Okunmalı?






معاوية بن أبي سفيان

Muâviye, 17’de (638) Ömer tarafından önce Ürdün, ertesi yıl Dımaşk valiliğine tayin edildi. Hicri 19 (640) yılından sonra halifenin emriyle Filistin’in sahil şehirlerinden Kaysâriye, Askalân ve Trablusşam’ı aldı, sahillere karakollar kurup asker yerleştirdi. (Hilafeti 661-680)

Yazıttaki Hicri 38 senesi Miladi 660 tarihine denk geliyor.

Muaviye, kardeşi Yezid'in 640'ta vefatı üzerine Ömer bin Hattab tarafından Şam valiliğine atandı. Osman bin Affan zamanında valiliği sırasında Suriye'nin tamamını yönetimi altına aldı. Yöre ahalisi ve askeri üstünde dikkate değer şekilde etki sahibi oldu. Yavaş–yavaş kendi devletinin alt yapısını oluşturmaya başladı. 647 yılına gelindiğinde Bizans'ın saldırılarına dayanabilecek güçte bir ordu oluşturmuştu. Ardından 649'da Kıbrıs'ı ve 654'te Rodos'u aldı. 655 yılında Likya açıklarında Bizans donanmasını ağır bir yenilgiye uğrattı. Aynı süre içinde Anadolu'ya defalarca sefere çıkıldı.

 



 

Mu'aviye'nin (H. 40-61) İbn Amir'i görevden almasına ilişkin kurşun mühür, yak. 664. Abdullah, Muâviye tarafından Kufe’ye vali tayin edilmiş fakat bir müddet sonra bu görevden alınmıştır. Babası Amr bin As'ın ölümü üzerine Mısır’a vali tayin edilmişse de bu görevde de uzun süre kalmamıştır.



مما امر به

امير المومنين

معاويه بعزل  ا

لامير عبد الله بن عا

مر منولايته في

الصره

 



https://media.baldwin.co.uk/auctions/Islamic%20Auction/Islamic%20catalogues/Islamic%20CA%2019%20-%20catalogue%20%28Classical%20rarities%29.pdf

 

 Bu bilgilerden sonra mühür ve yazıtlar örneğiyle Theofanis’in verdiği bilgileri test edeceğiz, Theofanis “Theophanes the Confessor/ Θεοφάνης Ὁμολογητής” adıyla meşhurdur. Keşiş ve vakanüvis olan Theofanis’in  vakayinamesi (The Chronicle of Theophanes) Diocletian'ın 284'te tahta çıkmasından 813'te I. Mihail Rhangabes'in düşüşüne kadar olan olayları kapsamaktadır. Vakayinamede bizi ilgilendiren bölümler şunlardır;

 



 

Oysa bu bilgi doğru değildir. Muaviye 661’de Halife olmuştur. Dikkat edilirse vakayinamenin İngilizce baskınında dipnotlarda bu bilgiler düzeltilmiştir.

bknz

https://kupdf.net/download/chronicle-of-theophanes-the-confessor-t_58b3e7796454a73806b1e8dd_pdf  












Muaviye'ye ait yazıt ve mühür ve zuhayr yazıtı da Theofanis’i yanlışlamaktadır.



“Ben Zuheyr, Ömer'in 24 ( أربع وعشرين) yılındaki ölüm tarihini (Hicri) yazdım”.

Halife Ömer bin el-Hattab 23 Hicri yılı öldü ve ertesi gün yeni yıl 24 Hicri (MS 644'e tekabül eden) Muharrem'in ilk gününde toprağa verildi.

Kudüs'ün teslim tarihi tartışmalıdır. Olaylar zamanından daha yakın veya daha uzak yüzyıllara ait kronikler gibi birincil kaynaklar 638 yılını sunar, örneğin Edessa'lı Theophilus (695–785); veya 636, 636/37 ve 637. Akademik ikincil kaynaklar 638'i tercih etme eğilimindedir.

Oysa Theofanis daha erken bir tarih vermektedir.



Theofanis’in verdiği tarihler dışında adlar ve olaylar örtüşmektedir.

Theofanis 634’ta Ömeri gösterirken, Muhammed Nebî Doctrina Jacobi’de ad verilmeden anılmaktadır. Ad verilmeden de anılsa Muhammed Nebî'ye ilk dış kaynak atfıdır. 

Doctrina Jacobi Nuper Baptizati; 634-640 yılları arasında yazılmış ve Yahudi karşıtı bir belgedir.

Metinde Yahudilikten Hıristiyanlığa geçmiş biriyle Yahudiler konuşurken “Sarakenlerin [Arapların] arasından çıkmış bir "kandırıcı", "sahte" peygamberden -adı verilmeden- söz ediliyor.

““When [i.e. Sergius] Kandidatos was killed by the Sarasins, I was in Caesarea ... and they were saying: Kandidatos [i.e. Sergius] was killed! And we, the Hebrews, were extremely happy. They were saying hat the Prophet appeared, accompanying the Sarasins, and that he predicted the coming of Christ Messiah who was to come.””

“Πίστευσον τῷ Θεῷ, κύρι Ἰάκωβε, ὅτι ἐὰν πιάσουσί με οἱ Ἰουδαῖοι καὶ οἱ Σαρακηνοὶ καὶ κομμάτια κομμάτια κατακόψουσι τὸ σῶμά μου , οὐ μὴ ἀρνήσομαι τὸν Χριστὸν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ .”



Doctrina Jacobi nuper vaftizati, ed. ve trans. V. Déroche, V, 16, 209: “ Ὅτε γὰρ ἐσφάγη ὁ ‹Σέργιος› Κανδιδάτος ὑπὸ τῶν Σαρακηνῶν, εἰς Καισάρειαν ἤμηλο ... Καὶ ἔσχαμεν οἱ Ἰουδαῖοι χαρὰν μεγάλην. Καὶ λέγουσιν ὅτι ὁ προφήτης νέφανη ἐρχόμενος μετὰ τῶν Σαρακηνῶν καὶ κηρύσσει τὴν ἔλευσσει τὴν ἔλευσσει τὴν ἔλευσσει τὴν ἔλευσνιν μτολενος μετὰ τῶν ἐρχνἨατιομολενέματιολενέατιολυκηματινῦολετὰματῶνῦμολυμὶομα ”

Baknz.

https://www.academia.edu/47477963/The_Religious_Policy_of_Emperor_Heraclius_610_641_in_regards_to_Hebrews

http://andrewjacobs.org/translations/doctrina.html

Doctrina Jacobi’de konu edinilen Dâsin savaşıdır (داثن), (Bizans) Roma İmparatorluğu'nun Filistin'i İranlılardan geri almasından beş yıldan kısa bir süre sonra, 4 Şubat 634'te Müslüman Araplar , Gazze yakınlarındaki bir köy olan Dâsin Savaşı'nda  Sergius komutasındaki Bizans ordusunu  yendiler. Sergius'un kendisi öldürüldü. Müslümanların zaferi yerel Yahudiler tarafından kutlandı. Amr ibn el-As komutandır ve halife Ebu Bekir'dir.









Doctrina Jacobi ve  Theofanis Muhammed Nebî’den bahseden ilk dış kaynaklardandır. 

Saracens’ler konu edinilen Arablar’dır. Saracens konusu başka bir yazını konusu olabilir.

 

 

Cibt ve Tâgût Kelimelerinin Habeşçe izleği

                                                          Cibt ve Tâgût Kelimelerinin Habeşçe izleği   “ اَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذٖينَ ا...