İddia 7
Test 7
İsm-i Mevsûl (el-ismu’l mevsûl) bir dilbilgisi
terimi olarak, “bağlaç” anlamına gelir.
Fakat Türkçedeki bağlaçlardan farklılık gösterir. Arapçadaki ism-i mevsûl,
kendinden sonraki bir cümleyi kendinden önceki bir isme bağlayan kelimedir. Tek
başına anlamları yoktur. Kendisinden sonraki cümlenin anlamını … olan, -an,
-en, -dığı, -diği gibi eklerle kendisinden önceki isme bağlar. İsm-i mevsûller
kendisinden sonra gelen cümleyi kendisinden önceki ismi niteleyen bir sıfat
cümlesi konumuna getirirler.
İsm-i mevsûller, özel (hâs) ve genel (müşterek) olmak
üzere iki gruba ayrılırlar.
Özel İsm-i Mevsûller (Hâss İsm-i Mevsûller)
Bu gruptaki ism-i mevsûller, bağladığı ismin tekil,
ikil, çoğul, eril ve dişil durumuna özgü kullanımlar olmaları dolayısıyla
“özel” veya “hâs” diye adlandırılırlar. Dolayısıyla kendileri de tekil, ikil ve
çoğul formda eril ve dişil olarak çeşitlilik gösterir.
Bu gruptaki ism-i mevsûller, özel (hâs)
olanlardan farklı olarak tekil, ikil, çoğul, eril ve dişil için tek bir lafzı
olan ism-i mevsûllerdir. Bu nedenle bunlara “Müşterek”, yani ortak ism-i
mevsuller de denir. Bu ism-i mevsûller daha önce soru edatı olarak gördüğümüz مَنْ ve ما edatlarıdır. مَنْ insanlar (âkil) için kullanılırken, ما diğer varlıklar, hayvan ve cansızlar (gayr-i âkil) için
kullanılır. Bu ism-i mevsûller, hâs olanlardan farklı olarak cümlede hiç sıfat
olarak bulunmayıp mubtedâ, haber, fâil, mefulün bih veya mecrûr isim gibi
cümlenin bir ögesi olarak bulunurlar. Mebnî olduklarından irapları cümledeki
yerine göre ya mahallen merfû, ya mahallen mansûb, ya da mahallen mecrûr olur.
Sonuç 7
Alaq Sûresinin ilk beş ayetinin kelime sayısı 20/yirmidir “19” değildir.
Harfi
cerler ve atıf vavı sayılırsa bu sayı yirmi dört kelime olur.
Arapça’da
kelime üç gruba ayrılır:
i)
İsim
ii)
Fiil,
iii)
Edat
Alaq Sûresinde “Ve” bağlacı, “mâ” mevsulü, “lem”
olumsuzluk edatı kelime sayılmamışlardır. Üstelik “mâlem”
diye bir kelime türetilmiştir. Sûreyi okuyanlar şunu görecektir;
Şunu görmeyeceklerdir;
Dolayısıyla gramer kurallarına uyulmamıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder